بلوک شرق و غرب شامل چه کشورهایی است ؟ بلوک شرق و غرب توسط چه گروه هایی شکل گرفت؟
بلوک شرق (به انگلیسی: Eastern Bloc) اصطلاحی است که در دوران جنگ سرد (۱۹۴۷–۱۹۹۱) برای اشاره به کشورهای کمونیست و تحت نفوذ اتحاد جماهیر شوروی در اروپای شرقی و مرکزی استفاده می‌شد. این بلوک در مقابل بلوک غرب (کشورهای سرمایهداری تحت رهبری آمریکا) قرار داشت.
ویژگی‌های کلیدی بلوک شرق:
۱. رهبری شوروی: این کشورها از نظر سیاسی، اقتصادی و نظامی تحت کنترل یا نفوذ شدید مسکو بودند.
۲. سیستم کمونیستی: حکومت‌های تک‌حزبی (حزب کمونیست) با اقتصاد متمرکز دولتی.
۳. پیمان ورشو (۱۹۵۵): اتحاد نظامی بلوک شرق در مقابل ناتو (بلوک غرب).
۴. کشورهای عضو شاخص:
- آلمان شرقی (DDR)
- لهستان
- چکسلواکی
- مجارستان
- رومانی
- بلغارستان
- یوگسلاوی (با وجود کمونیستی بودن، مستقل از شوروی عمل می‌کرد).
۵. فروپاشی (۱۹۸۹–۱۹۹۱): با سقوط دیوار برلین (۱۹۸۹) و انحلال شوروی (۱۹۹۱)، این بلوک از هم پاشید و بسیاری از کشورها به دموکراسی و بازار آزاد روی آوردند.
تفاوت با “جهان شرق” امروز:
امروز اصطلاح “شرق” ممکن است به کشورهایی مانند چین، روسیه یا حتی ایران اشاره داشته باشد، اما بلوک شرق یک مفهوم تاریخیِ مرتبط با جنگ سرد است.
بلوک غرب (به انگلیسی: Western Bloc) اصطلاحی است که در دوران جنگ سرد (۱۹۴۷–۱۹۹۱) برای اشاره به اتحاد کشورهای دمکراتیک، سرمایهداری و تحت رهبری آمریکا در مقابل بلوک شرق (کمونیست‌ها) به کار می‌رفت. این بلوک متشکل از متحدان سیاسی، اقتصادی و نظامی غرب بود.
ویژگی‌های کلیدی بلوک غرب:
۱. رهبری آمریکا: قدرت مرکزی این بلوک، با حمایت از نظام‌های دمکراتیک و اقتصاد بازار آزاد.
۲. سیستم سیاسی: حکومت‌های چندحزبی، انتخابات آزاد و حقوق فردی.
۳. اقتصاد سرمایهداری: تأکید بر مالکیت خصوصی، تجارت آزاد و سرمایه‌گذاری جهانی.
۴. ناتو (NATO): اتحاد نظامی غرب برای مقابله با تهدیدات بلوک شرق (پیمان ورشو).
۵. کشورهای شاخص عضو:
- آمریکا
- کانادا
- بریتانیا
- فرانسه
- آلمان غربی
- ایتالیا
- ژاپن (اگرچه آسیایی بود، اما متحد غرب محسوب می‌شد).
۶. جنگ سرد و تقابل با شرق: رقابت در عرصه‌های فناوری (مثل مسابقه فضایی)، اطلاعاتی (جاسوسی) و ایدئولوژیک.
تفاوت با اصطلاح “غرب” امروز:
امروزه “غرب” معمولاً به کشورهای توسعه‌یافته دمکراتیک (آمریکا، اتحادیه اروپا و متحدانشان) اطلاق می‌شود، اما بلوک غرب یک مفهوم تاریخی مرتبط با دوران جنگ سرد است.
