ADHD چیست و چگونه مدیریت میشود؟
ADHD یا اختلال کم توجّهی – بیش فعالی (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder) یک اختلال عصبی-رشدی است که معمولاً در کودکی آغاز میشود، اما ممکن است تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. این اختلال با الگوی پایدار بی توجّهی، بیشفعالی و تکانشگری مشخص میشود که در عملکرد روزانه یا رشد فرد اختلال ایجاد میکند.
انواع ADHD:
۱. نوع غالباً بی‌توجه (Inattentive):
-
مشکل در حفظ توجه
-
فراموشکاری و گم کردن وسایل
-
اجتناب از کارهایی که نیاز به تمرکز طولانی دارد
-
بهراحتی حواسشان پرت میشود
۲. نوع غالباً بیش فعال/تکانشگر (Hyperactive-Impulsive):
-
بیقراری و ناتوانی در آرام نشستن
-
پرحرفی و قطع کردن صحبت دیگران
-
عمل کردن بدون فکر (تکانشگری)
-
مشکل در انتظار کشیدن یا رعایت نوبت
۳. نوع ترکیبی (Combined):
-
علائم هر دو نوع بی‌توجهی و بیشفعالی را دارد.
-
این شایع‌ترین نوع ADHD است.
علل احتمالی:
-
عوامل ژنتیکی (سابقه خانوادگی)
-
تفاوت در ساختار و عملکرد مغز (مخصوصاً در بخش‌های مربوط به توجه و کنترل رفتار)
-
عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض سموم در دوران بارداری یا زایمان زودرس
درمان و مدیریت:
-
دارودرمانی: محرک‌ها (مثل ریتالین، آدرال) و غیرمحرک‌ها (مثل آتوموکستین)
-
رفتاردرمانی: آموزش مهارت‌های سازماندهی، مدیریت زمان و کنترل تکانه‌ها
-
تغییر سبک زندگی: ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و خواب کافی
-
حمایت آموزشی: تنظیم محیط درس یا کار برای بهبود تمرکز
اگر فکر می‌کنید خودتان یا فرزندتان نشانه‌های ADHD دارد، بهتر است با یک روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید تا ارزیابی دقیق انجام شود.
